27 stycznia 2023r. obchodziliśmy 78 rocznicę wyzwolenia niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz oraz XV Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu.
W województwie podkarpackim, ze względu na ferie w szkołach, obchody odbywały się w terminie od 27.01. do 3.02.2023r. Akcję pod patronatem Marszałka Województwa Podkarpackiego organizował Uniwersytet Rzeszowski i Instytut Pamięci Narodowej w Rzeszowie. Miała ona na celu uczczenie pamięci ofiar Holocaustu w tych miejscowościach, gdzie w czasie II wojny nastąpiła eksterminacja Żydów. Akcja miała również wymiar edukacyjny, polegający
na przekazywaniu młodym ludziom rzetelnej wiedzy na temat Holocaustu, także w kontekście pomocy, jaką nieśli Żydom Polacy w czasie II wojny światowej ratując ich przed zagładą.
Zespół Szkół w Łukawcu włączył się do akcji poprzez organizację zajęć edukacyjnych dla uczniów klas VII-VIII SP. Odbyły się one w ramach lekcji historii i dotyczyły prezentacji bohaterskich postaw Polaków, w tym mieszkańców Podkarpacia, którzy ratując Żydów narażali swoje rodziny i często własne życie.
Uczniowie mieli możliwość zapoznać się z materiałami edukacyjnymi IPN na temat rodziny Ulmów z Markowej. Historia Józefa i Wiktorii Ulmów i ich szóstki dzieci zamordowanych przez Niemców w 1944r. za ukrywanie rodziny żydowskiej jest obecnie coraz bardziej znana w całej Polsce dzięki działalności Muzeum Polaków Ratujących Żydów, które działa w Markowej.
Rok 2023 został ogłoszony przez Sejmik Województwa Podkarpackiego rokiem Rodziny Ulmów, która zostanie w najbliższym czasie beatyfikowana za swoje męczeństwo. Uczniowie na pewno będą mieli więc jeszcze okazję do poszerzania swojej wiedzy na ich temat.
W trakcie zajęć uczniowie zostali zapoznani również z projektem Instytutu Pileckiego „Zawołani po imieniu”. Jest on poświęcony obywatelom polskim zamordowanym za pomoc Żydom w czasie okupacji niemieckiej. Pamięć o nich jest pielęgnowana we wspomnieniach rodzin, często jednak historie te nie są znane nawet wspólnocie lokalnej, nie wspominając o ogóle społeczeństwa. Instytut Pileckiego podejmuje starania, aby te tragiczne doświadczenia stały się częścią powszechnej świadomości historycznej. Uczniowie poznali historię Michała Stasiuka, który ukrywał Żydów w tzw. Kryjówce w piwnicach pod rzeszowskim Rynkiem. Zejście do „Bunkra” znajdowało się w sąsiedztwie kamienicy, w której działała apteka pod wymowną w tym kontekście nazwą
„Pod Nadzieją”. Dzięki pomocy Michała Stasiuka i jego rodziny udało się przetrwać kilkudziesięciu Żydom wiele miesięcy. Kiedy Niemcy w 1944r. odkryli Kryjówkę, Michał Stasiuk został skazany na karę śmierci. Pod koniec listopada 2022r. został upamiętniony obeliskiem - kamieniem pamięci w Rzeszowie.
Uczniowie zobaczyli także znajdujący się w ofercie edukacyjnej IPN dokument fabularyzowany z 2022r. pt. „Matusia” w reżyserii Macieja Fijałkowskiego. Film jest poświęcony postaci Matyldy Getter, siostry zakonnej Zgromadzenia Sióstr Franciszkanek Rodziny Maryi. Opowiada historię ratowania podczas II wojny światowej żydowskich dzieci przed śmiercią podczas Holocaustu. Dzięki staraniom Matyldy Getter i Zgromadzenia ocalono ponad 500 dzieci. Zainteresowanym podajemy link do filmu:
https://www.youtube.com/watch?v=t_6lSmBAlSM
Udział w obchodach był dla uczniów nie tylko okazją do poznawania wydarzeń związanych z historią Podkarpacia w czasie II wojny światowej, ale także do refleksji na temat życiowej postawy bohaterów, których poznali na zajęciach.
Szkolnym koordynatorem akcji była pani Ewa Maślanka.
